Celiakia to choroba wrodzona – dziedziczona genetycznie, która uaktywnia się w wieku dziecięcym lub dopiero u osoby dorosłej, stąd mylne przekonanie, że to choroba nabyta. Dodatkowo objawy celiakii zmieniają się z wiekiem chorego. Warto zatem sprawdzić jakie są typowe i nietypowe objawy celiakii oraz jak przebiega diagnostyka celiakii.
Celiakia nabyta – co to jest, czym się charakteryzuje?
Celiakia czyli choroba trzewna, to trwająca całe życie nietolerancja glutenu, czyli białek zbóż. Jest ona dziedziczona genetycznie. Po spożyciu glutenu organizm produkuje przeciwciała tTG i EmA, które powodują chroniczne zapalenie jelita cienkiego i niszczenie kosmków jelitowych. Przez co utrudnione zostaje pełne przyswajanie mikroelementów i witamin z pożywienia. Dlatego osoba chora na celiakie cierpi na liczne niedobory i związane z tym następstwa np. anemia, osteoporoza. Poprawne diagnozowanie celiakii jest bardzo istotne dla zdrowia.
Czy celiakia jest dziedziczona?
Na pytanie: czy celiakia jest dziedziczona można odpowiedzieć tylko w jeden sposób: Tak. Celiakia to choroba wrodzona, dziedziczona genetycznie. To znaczy, że jeśli ktoś w rodzinie choruje na celiakię, to prawdopodobnie inni krewni także. Występowanie celiakii jest uwarunkowane posiadaniem genu celiakii: DQ2 i/lub DQ8. Przy czym u 95% chorych najczęściej występuje genotyp HLA-DQ2. Choroba może dać objawy bardzo szybko – już na etapie niemowlęctwa, są to najczęściej: ból brzucha, biegunka, wymioty. Jednak może również uaktywnić się znacznie później, bowiem kiedy chory jest dorosły, a objawy będą mniej charakterystyczne. To kiedy i jakie objawy celiakii wystąpią zależy od jej 3 form: celiakia jawna, celiakia ukryta, celiakia potencjalna.
Umów badanie
Celiakia jawna
Daje typowe objawy już na bardzo wczesnym etapie życia, są to najczęściej:
- ból brzucha
- wzdęcia
- biegunki
- nudności
- zaparcia
- niskorosłość
Celiakia ukryta
Objawy są zazwyczaj poza gastryczne i często lekarze kojarzą je z innymi chorobami
- anemia
- problemy ze szkliwem
- zaburzenia menstruacji i poronienia
- wypadanie włosów i łamanie się paznokci
- zmiany skórne
- nowotwór
Celiakia potencjalna
Choroba wtedy nie daje żadnych objawów nawet przez bardzo długi czas, jednak pacjent posiada gen DQ2 i/lub DQ8. Celiakia może uaktywnić się pod wpływem silnego bodźca np. ciąży, zawału serca, silnego stresu
Skutki nieleczonej celiakii
- anemia
- osteoporoza
- problemy ze szkliwem
zaburzenia menstruacji
problemy z erekcją
wypadanie włosów i łamliwość paznokci
Najbardziej dokładne badanie na celiakię
Wybierając badanie na celiakię warto sprawdzić jego zakres. Aby mieć 100% pewność badanie powinno obejmować haplotypy DQ2.2 (DQA1*05, DQB1*02), HLA DQ2.5 (DQA1*02, DQB1*02), HLA DQ8 (DQA1*03, DQB1*03). Oprócz najszerszego zakresu badania na celiakię otrzymasz od nas również zalecenia lekarza oraz dietetyka klinicznego. Przeczytaj więcej na temat pewności wyników badania na celiakię ….
Celiakia czy jest dziedziczona – jak sprawdzić czy mam celiakię?
Od 2012 roku Europejskie Stowarzyszenie Pediatrii, Gastrologii, Hepatologii i Żywienie (ESPGHAN) zaleca w diagnozowaniu celiakii badanie genetyczne. Dobrym testem na celiakie jest badanie genetyczne na celiakie. To jedyne badanie, które można wykonać będąc już na diecie bezglutenowej. Jest to rewolucyjna zmiana, ponieważ dotychczas chorzy musieli przez minimum 3 miesiące przed badaniem krwi spożywać gluten, co zasadniczo wpływało na ich zdrowie oraz poddać się biopsji jelita cienkiego. Aktualnie dzięki badaniom genetycznym możliwa jest diagnostyka bez biopsji. Poza tym badanie DNA gwarantuje pewny i jednoznaczny wynik. Jeśli wyniki testu DNA oraz badań na przeciwciała tTG i EmA będą dodatnie, lekarz może odstąpić od wykonania biopsji jelita cienkiego.
Zamów test na celiakię
Celiakia może dać objawy od razu lub rozwijać się po cichu i niszczyć organizm chorego powodując inne liczne dolegliwości. Nieleczona celiakia jest niebezpieczna ponieważ może doprowadzić nawet do poronienia lub nowotworu dlatego szybka diagnoza celiakii i podjęcie leczenia jest tak ważne
Czy celiakia jest uleczalna?
Na celiakię jest tylko jedno lekarstwo – ścisła i restrykcyjna dieta bezglutenowa. Wyeliminowanie glutenu z naszej diety pozwoli na zatrzymanie wyniszczania i odbudowę kosmków jelitowych, które odpowiedzialne są za przyswajanie substancji odżywczych z pożywienia. Po rozpoczęciu diety bezglutenowej niedobory pokarmowe zaczną zanikać, pod warunkiem, że nasza dieta będzie odpowiednio zbilansowana i będziemy dostarczać wszystkich potrzebnych substancji odżywczych. W początkowym okresie może się to okazać trudne, dlatego warto skorzystać z porady dietetycznej, która będzie gwarancją, że odstawiając produkty zawierające gluten, nie pozbawimy się pożytecznych potrzebnych substancji odżywczych. Podsumowując, celiakii nie da się wyleczyć.
Warto wiedzieć: