Kwas foliowy w diecie przyszłej mamy
Autor: mgr Aleksandra Majsnerowska, dietetyk kliniczny FoodMed Centrum
Dieta przyszłej mamy stanowi jeden z najważniejszych czynników wpływających na zdrowie dziecka już od życia płodowego. Aby świadomie programować swoje dziecko do zdrowia, ciężarna powinna spożywać wiele pełnowartościowych produktów, obfitujących między innymi w substancje mineralne oraz witaminy. Jedną z najważniejszych witamin w diecie przyszłej mamy z pewnością jest witamina B9, czyli kwas foliowy, który bierze czynny udział między innymi w syntezie DNA, czyli najprościej mówiąc bierze udział w tworzeniu nowego życia.
Kwas foliowy w przygotowaniu do ciąży
Jaki suplement diety wybrać?
Polimorfizmy w genie MTHFR a kwas foliowy
Foliany w diecie
Kwas foliowy w przygotowaniu do ciąży
Każda kobieta przygotowująca się do ciąży powinna zadbać o podaż witaminy B9 w swojej diecie. Odpowiednia dawka kwasu foliowego w okresie przygotowania do ciąży oraz w szczególności w pierwszym jej trymestrze zapobiega przede wszystkim powstawaniu wad rozwojowych u maleństwa, wystąpieniu niedokrwistości megaloblastycznej czy hiperhomocysteinemii u przyszłej mamy. Kwas foliowy występujący w pożywieniu w formie folianów jest bardzo wrażliwy na wysokie temperatury oraz promieniowanie UV i, niestety, cechuje się słabszą biodostępnością, niż kwas foliowy w suplemencie. W okresie przygotowania do ciąży oraz w jej pierwszych miesiącach zaleca się przyjmowanie kwasu foliowego w wysokości 400 µg dziennie.
Jaki suplement diety wybrać?
Przyszłej mamie nasuwają się zatem pytania: Jaka dawka jest dla mnie odpowiednia? W jakiej formie powinnam przyjmować kwas foliowy? I czy cieszyć się gdy jego poziom szybuje w górę po wprowadzeniu suplementu?
I tutaj sprawa nie jest już tak oczywista jak dotychczas się wydawało. Przede wszystkim, przyszła mama powinna wykonać odpowiednie badania i oznaczyć poziom witaminy B9, B12 oraz homocysteiny. Ich nieprawidłowy poziom może świadczyć o komórkowych niedoborach, a do najczęstszych przyczyn tego stanu zaliczamy: nieprawidłową dietę ubogą w foliany, zaburzenia wchłaniania, niskie pH w przewodzie pokarmowym, bądź uwarunkowania genetyczne związane zaburzeniami metylacyjnymi, które są bardziej powszechne, niż dotychczas sądzono.
Polimorfizmy w genie MTHFR, a kwas foliowy
W przypadku polimorfizmów w genie MTHFR najbardziej upowszechniona, syntetyczna forma kwasu foliowego w postaci folic acid nie będzie formą odpowiednią, a konsekwencją jej suplementacji będzie jedynie tymczasowy wzrost stężenia w osoczu. Niestety, obecnie brakuje jednoznacznych informacji na temat bezpiecznej, górnej granicy kwasu foliowego w osoczu, choć wiele wskazuje na to, iż wysoki jego poziom może niekorzystnie wpływać na nasze zdrowie i nie koniecznie odzwierciedla jego komórkowy poziom. Oczywiście taka sytuacja powinna skłonić przyszłą mamę do konsultacji ze specjalistą oraz do wprowadzenia odpowiedniej dla siebie i zdecydowanie bezpieczniejszej oraz aktywnej formy w postaci kwasu folininowego (folinic acid), folininanu wapnia lub metylofolianu.
Foliany w diecie
Niezależnie od stosowanej suplementacji, bardzo ważne jest, by każda ciężarna dbała o właściwą podaż folianów ze źródeł pokarmowych. Stąd, tak istotne jest, aby na talerzu przyszłej mamy częściej znajdowały się produkty, zawierające ich najwięcej, tj.:
-
- Zielone warzywa: szpinak, jarmuż, brokuły, brukselka, szparagi
-
- Rośliny strączkowe: biała fasola, bób, soczewica
Przetwarzanie produktów oraz obróbka termiczna powodują znaczne straty folianów, sięgające nawet 30%, dlatego w diecie przyszłej mamy, produkty będące ich głównymi źródłami, powinny być spożywane na surowo, np. w postaci zielonych koktajli.
Przepis na zielony koktajl:
- Jarmuż 20g, ( 1 duża garść)
- Mango 100g, ( ½ sztuki)
- Woda średniomineralizowana ok. 125ml, ( ½ szklanki)
- Kurkuma 2g, ( ½ łyżeczki)
- Nasiona Chia 20g, ( 2 łyżki)
mgr Aleksandra Majsnerowska — dietetyk kliniczny FoodMed Centrum
Z wykształcenia dietetyk kliniczny oraz pedagog. Członek Polskiego Stowarzyszenia Dietetyków, działaczka Fundacji Centrum Rodziny. Propagatorka zdrowego stylu życia oraz animatorka aktywności fizycznej. Organizuje i prowadzi liczne warsztaty, wykłady oraz spotkania poświęcone zdrowiu. Autorka programów edukacyjnych dla dzieci i młodzieży ” Cukier w Ryzach”, „Nakarm swój Mózg”, ” Akademia Zdrowego Juniora”. Na co dzień w Centrum Rodziny współpracuje ze Szkołą Rodzenia Ksenia oraz Ośrodkiem Troski o Płodność Juglans. Wraz z Katarzyną Nowak współtworzy program dla niepłodnych par oraz przyszłych rodziców pt. „Gotowi do Narodzin”. W ramach Akademii Zdrowej Rodziny współprowadzi warsztaty dla przyszłych mam dotyczące żywienia kobiet w ciąży oraz żywienia dzieci. W Ośrodku Diagnostyczno-Leczniczo-Rehabilitacyjnym „Elfik” pracuje z małymi pacjentami z zaburzeniami rozwoju oraz spektrum autyzmu. W pracy zawodowej wiele uwagi poświęca prawidłowemu funkcjonowaniu mikroflory jelitowej swoich pacjentów. Specjalizuje się w dietoterapiach chorób układu pokarmowego, alergii i nietolerancji pokarmowych, zaburzeń spektrum autyzmu, oraz chorób autoimmunizacyjnych.