Nietolerancja glutenu stała się w ostatnich latach tematem powszechnie poruszanym w obszarze zdrowia i diety. Gluten, będący białkiem znajdującym się w pszenicy, jęczmieniu i życie, dla niektórych osób może być źródłem poważnych problemów zdrowotnych. Jakie są objawy i skutki nietolerancji glutenu? Jak można poradzić sobie z tym wyzwaniem w codziennym życiu?
Do czego prowadzi nietolerancja glutenu?
Nietolerancja glutenu, znana także jako celiakia, jest autoimmunologiczną chorobą, w której spożycie glutenu prowadzi do uszkodzenia jelita cienkiego. Co więcej, nieleczona nietolerancja glutenu może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, takich jak:
- Niedobory żywieniowe: Długotrwałe uszkodzenie jelita cienkiego prowadzi do zaburzeń wchłaniania składników odżywczych, takich jak żelazo, wapń, witamina D, czy kwas foliowy, co może skutkować anemią lub osteoporozą.
- Problemy neurologiczne: Niektóre osoby z nietolerancją glutenu mogą doświadczać migren czy problemów z koncentracją.
- Podwyższone ryzyko innych chorób autoimmunologicznych: Osoby z nietolerancją glutenu mogą być bardziej narażone na rozwój innych chorób autoimmunologicznych, takich jak cukrzyca typu 1 czy choroba Hashimoto.
Nietolerancja glutenu – jak organizm reaguje na gluten?
Organizm osób nietolerujących glutenu reaguje na to białko alergicznie zapaleniem wywołanym w jelicie cienkim. Po spożyciu glutenu dochodzi do produkcji przeciwciał, które atakują własne tkanki organizmu, prowadząc do zniszczenia kosmków jelitowych. Kosmki te są niezbędne do prawidłowego wchłaniania składników odżywczych, przez co ich zniszczenie wywołuje wspomniane wcześniej niedobory. Objawy nietolerancji glutenu mogą się pojawić od kilku godzin do kilku dni po spożyciu glutenu i mogą się różnić w zależności od osoby, obejmując takie objawy jak bóle brzucha, wzdęcia, biegunki, czy zmęczenie.
Nietolerancja glutenu – czy mleko zawiera gluten?
Jednym z częstszych mitów związanych z nietolerancją glutenu jest przekonanie, że niektóre produkty, takie jak mleko, mogą zawierać gluten. W rzeczywistości gluten znajduje się jedynie w niektórych zbożach i nie występuje naturalnie w mleku ani w jego przetworach, takich jak jogurt czy sery. Ważne jest jednak zwrócenie uwagi na produkty mleczne, które mogą być zawierać gluten w procesie produkcji, na przykład te, które zawierają dodatki na bazie zbożowej. Dlatego osoby z nietolerancją glutenu powinny zawsze czytać etykiety produktów.
Nietolerancja glutenu – dolegliwości
Dolegliwości związane z nietolerancją glutenu mogą być różnorodne i wpływać na różne układy organizmu. U większości dzieci i dorosłych objawy są głównie jelitowe, ale mogą także obejmować:
- Wzdęcia i gazy
- Bóle brzucha i skurcze
- Biegunka lub zaparcia
- Utrata masy ciała
- Zmęczenie i ogólne uczucie słabości
- Owrzodzenia jamy ustnej
- Wysypki skórne
- Bóle stawów i mięśni
Jeśli podejrzewasz u siebie nietolerancję glutenu, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem i przeprowadzić odpowiednie badania diagnostyczne. Leczenie zwykle obejmuje dostosowanie diety do potrzeb organizmu poprzez całkowite wyeliminowanie glutenu z posiłków. Dzięki temu można zminimalizować objawy i prowadzić zdrowe, aktywne życie. W takiej sytuacji można również przemyśleć wykonanie genetycznego badania na celiakię.