Choroba trzewna to inne określenie na celiakię. Choroba trzewna jest chorobą autoimmunologiczną o podłożu genetycznym, trwającą całe życie (od momentu aktywacji). W wyniku choroby trzewnej organizm człowieka nie toleruje glutenu. Gluten to frakcja białka zawartego w zbożach takich jak: pszenica, żyto, jęczmień oraz owies, który jest zanieczyszczony glutenem. Nieleczona choroba trzewna może być niebezpieczna, dlatego warto zdiagnozować ją jak najszybciej.
Choroba trzewna – przyczyny
Choroba trzewna uwarunkowana jest czynnikami genetycznymi. Ujawnia się ona u pacjentów, którzy posiadają przynajmniej jeden z następujących genów:
- HLA-DQ2,2
- HLA-DQ2,5
- HLA-DQ8
Obecność wymienionych genów oznacza genetyczną predyspozycję do wystąpienia choroby trzewnej. Może to powodować nieprawidłową reakcję układu odpornościowego po spożyciu posiłku zawierającego gluten. Reakcja ta może przybrać formę różnorodnych objawów choroby trzewnej i pojawić się u osób w różnym wieku.
Celiakia należy do grupy chorób autoimmunologicznych, w których układ odpornościowy niszczy swoje tkanki i komórki. Działający toksycznie na chorego gluten prowadzi do zaniku kosmków jelita cienkiego, czyli małych wypustek błony śluzowej, które odpowiadają za wchłanianie składników odżywczych. W efekcie ten patologiczny stan jelita prowadzi do zaburzeń trawienia i wchłanianie pokarmów (w tym suplementów diet czy leków), co prowadzi do wystąpienia różnych objawów klinicznych.
Choroba trzewna przyczyny – grupa podwyższonego ryzyka rozwoju celiakii:
- chorzy z cukrzycą typu 1,
- osoby z zespołem Downa, Turnera, Williamsa,
- osoby z autoimmunologicznym zapaleniem wątroby,
- osoby z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy (Hashimoto, niedoczynność tarczycy, choroba Basedowa),
- osoby z selektywnym niedoborem IgA,
- krewni pierwszego stopnia chorych na celiakię.
Choroba trzewna – objawy
Choroba trzewna z reguły wywołuje objawy gastryczne, takie jak bóle brzucha, biegunki, wymioty, zaparcia, brak apetytu czy wzdęcia. Może ona mieć także mniej charakterystyczne objawy. Zaliczyć do nich można:
- Problemy skórne np. świąd czy pokrzywkę
- Nawracające afty
- Problemy z koncentracją
- Anemię
- Zaburzenia miesiączkowania
- Nagłą utratę masy ciała
- Niski wzrost
Jednakże u każdego objawy celiakii mogą być różne. Ze względu na rodzaj i nasilenie objawów powszechnie wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje celiakii:
- Celiakia pełnoobjawowa (klasyczna, jawna)
- Celiakia skąpoobjawowa (ubogoobjawowa, bezobjawowowa, niema)
- Celiakia ukryta (letarna, utajona)
Choroba trzewna – jak ją zdiagnozować?
Nieleczona choroba trzewna może być bardzo niebezpieczna. Jej skutkiem może być m.in. osteoporoza czy nowotwór jelita. Diagnostyka powinna więc zostać podjęta po zauważeniu pierwszych objawów.
Pacjent z podejrzeniem choroby trzewnej na początku powinien wykonać badanie genetyczne. Wykaże ono, czy posiada on którykolwiek gen powiązany z chorobą trzewną. Jeśli badanie nie wykryje żadnego z owych genów, to diagnostykę będzie można zakończyć.
Zamów test na celiakię
Umów badanie
Jeśli badanie genetyczne wykaże, że posiadamy genetyczną predyspozycję do choroby trzewnej, to będziemy musieli wykonać badania z krwi w kierunku celiakii Sprawdza ono na podstawie próbki krwi stężenie przeciwciał klasy IgA. Wykrycie przeciwciał jednoznacznie świadczy o chorobie trzewnej.
Dlaczego warto wykonać genetyczny test na celiakię?
- Jedyny pewny sposób, dzięki któremu można wykluczyć celiakię.
- Test można wykonać nawet w trakcie diety bezglutenowej.
- Badanie jest bezbolesne i proste do wykonania.
- W części sytuacji pozwala uniknąć biopsji jelita.
- Daje ważną informację dla rodziny, ponieważ celiakia może być dziedziczona.
- Pacjent otrzymuje bezpłatne zalecenia dietetyczne oraz lekarskie.
- Pozwala uniknąć poważnych konsekwencji, takich jak m.in. niepłodność czy nowotwory.
- Pewna diagnoza na całe życie, wynik ujemny to pewność, że celiakia Ci wcale nie grozi.
- Test jest całkowicie bezpieczny nawet dla małych dzieci.
Skorzystaj z bezpłatnej konsultacji
Leczenie choroby trzewnej
Zdiagnozowanie choroby trzewnej wymaga natychmiastowego wykluczenia glutenu z diety. Dzięki temu objawy chorobowe ustąpią. Jest to podstawowa forma leczenia choroby trzewnej.
Gluten znajduje się głównie w zbożach (pszenicy, życie, pszenżycie, orkiszu oraz jęczmieniu). Cierpiąc na chorobę trzewną, musimy więc odstawić wszystkie produkty, które mają je w składzie. Musimy więc zrezygnować m.in. z białego pieczywa, makaronu, otrębów czy piwa.
Aktualnie w sklepach znaleźć możemy dużo produktów bezglutenowych, które nadają się idealnie dla osób z chorobą trzewną. Bazują one głównie na kukurydzy, roślinach strączkowych i warzywach. Przykładowo – białe pieczywo możemy wymienić na chleb kukurydziany, a klasyczny makaron na makaron z soczewicy.
Przejście na dietę bezglutenową może być trudne dla niektórych osób z chorobą trzewną. W takiej sytuacji warto udać się do dietetyka klinicznego. Ułoży on dla nas urozmaicony i pełnowartościowy jadłospis.