Atopowe zapalenie skóry u dziecka – przyczyny i objawy
Atopowe zapalenie skóry (AZS) to choroba, z którą zmaga się coraz więcej osób. Objawia się ona poprzez świąd, suchość skóry oraz różnorodne zmiany skórne. Pierwsze symptomy choroby najczęściej pojawiają się we wczesnym dzieciństwie. Główną przyczyną atopowego zapalenia skóry są czynniki genetyczne, duży wpływ na rozwój choroby mają również czynniki środowiskowe oraz nieleczone alergie. Co warto wiedzieć o atopowym zapaleniu skóry u dziecka?
Spis treści:
- Atopowe zapalenie skóry – przyczyny
- Atopowe zapalenie skóry – objawy
- Atopowe zapalenie skóry u dziecka – jak powstaje
- Atopowe zapalenie skóry – badania
- Atopowe zapalenie skóry u dziecka – leczenie
Atopowe zapalenie skóry – przyczyny
-
Atopowe zapalenie skóry (AZS) najczęściej rozpoznawane jest w dzieciństwie, uważa się, że 60% wszystkich przypadków ma początek w pierwszym roku życia, a 90% przed ukończeniem 5 roku życia.
Istnieją trzy główne przyczyny pojawienia się i występowania atopowego zapalenia skóry. Do tej grupy należą podłoże genetyczne, środowiskowe oraz alergiczne
- Podłoże atopowego zapalenia skóry często leży w genach. Przez wady genetyczne reakcja immunologiczna organizmu na małe dawki alergenów nie jest prawidłowa. W konsekwencji pojawiają się objawy atopowego zapalenia skóry.
- Do rozwoju atopowego zapalenia skóry przyczyniają się także czynniki środowiskowe. Objawy choroby mogą nasilać się przez: wysoką temperaturę, która powoduje potliwość, stres, drapanie, niektóre detergenty, nieodpowiednie ubranie, stosowane kosmetyki, dietę
- Wielu specjalistów wskazuje na współwystępowanie atopowego zapalenia skóry z alergią pokarmową lub alergią wziewną, ponieważ objawy AZS często nasilają się po spożyciu konkretnych produktów lub kontakcie z różnymi pyłkami lub kurzem. W wielu przypadkach alergie u dzieci są wykrywane właśnie dzięki zdiagnozowaniu atopowego zapalenia skóry. Na rozwój atopowego zapalenia skóry wpływ mogą mieć także inne alergeny np. roztocza, sierść zwierząt oraz pyłki.
Atopowe zapalenie skóry – objawy
Atopowe zapalenie skóry to choroba nawracająca. Objawy AZS mogą więc okresowo zaostrzać się i zanikać. Do najczęstszych objawów atopowego zapalenia skóry należą:
- Suchość skóry
- Świąd
- Zaczerwienienie skóry
- Rogowacenie przymieszkowe (zmiany skórne w miejscach, z których wyrastają włoski)
- Zmiany skórne – grudki, pęcherzyki, małe ranki
Zmiany na skórze mogą obejmować całą powierzchnię skóry, jednak najczęściej występują na zgięciach łokciowych i kolanowych, na twarzy i szyi. Skóra osób z atopowym zapaleniem wymaga szczególnej pielęgnacji. Atopowe zapalenie skóry często współwystępuje z innymi chorobami atopowymi: astmą oskrzelową, sezonowym lub przewlekłym katarem siennym oraz alergicznym zapaleniem spojówek.
Objawy atopowego zapalenia skóry u dzieci do 2. roku życia to najczęściej niewielkie zmiany skórne. Najczęściej zmiany pojawiają się na policzkach, owłosionej skórze głowy czy na czole. Zmiany atopowego zapalenia skóry często atakują skórę w zgięciach stawowych.
W przypadku AZS występuje także podwyższone stężenie przeciwciał IgE w surowicy.
Atopowe zapalenie skóry – jak powstaje
Atopowe zapalenie skóry jest podzielone na 3 fazy:
- Faza I (niemowlęca) obejmuje okres od urodzenia do drugiego roku życia. W tym okresie na skórze dziecka zauważyć można strupki i grudki. Zmiany skórne w fazie niemowlęcej można zauważyć głównie na twarzy dziecka. U większości maluchów choroba po tym okresie ustępuje.
- Faza II (dziecięca) obejmuje okres od 3 do 11 roku życia. U dzieci z atopowym zapaleniem skóry w tym wieku zmiany skórne pojawiają się głównie na rękach i stopach. Pojawić mogą się również powiększone węzły chłonne.
- Faza III (młodzieńcza i osób dorosłych) obejmuje okres od 12 roku życia. W tej fazie pojawia się znaczna suchość skóry oraz świąd. Na skórze mogą także pojawić się zgrubienia. Zmiany skórne w tym okresie pojawiają się symetrycznie na całym ciele chorego.
Atopowe zapalenie skóry – badania
Atopowe zapalenie skóry diagnozowane jest przez dermatologa lub alergologa. Lekarz na początku przeprowadza z pacjentem szczegółowy wywiad oraz ocenia zmiany skórne. Następnie wykonuje się odpowiednie badania i testy alergiczne, w celu znalezienia przyczyny.
Jaki badania można wykonać w tym kierunku?
-
Testy alergiczne z krwi ujęte w odpowiednie panele alergiczne wskazują na obecność lub wykluczają obecność specyficznych przeciwciał przeciwko wybranym alergenom pokarmowym, wziewnym czy kontaktowym, które mogą powodować atopowe zapalenie skóry.
Dlaczego warto wykonać panele alergiczne z krwi:
- Możliwość dobrania konkretnego obszaru badań pod występujący rodzaj objawów – badania wykonuje się w konkretnych panelach: wziewny, pokarmowy, pediatryczny czyli mieszany
- Specyficzność – możliwość oceny alergii w stosunku do konkretnego alergenu lub możliwość badania alergenów w panelach, co pozwala na wykrycie swoistych IgE skierowanych przeciwko wielu alergenom podczas jednego badania (np. mieszanka traw późnych, mieszanka pleśni, mieszanka żywności)
- Dostępność – badanie można wykonać gdy u pacjenta występują objawy, szczególnie te skórne – to nie jest przeciwwskazanie, jak przy testach skórnych
- Brak konieczności odstawiania leków/ przerywania terapii – nie trzeba odstawiać leków antyhistaminowych – nie mają one wpływu na wynik
- Badanie dla każdego – można je wykonać u każdej osoby w każdym wieku, także u dzieci czy osób starszych
- Badania można wykonać w ciąży – nie jest to przeciwwskazanie jak przy testach skórnych
Co zawierają poszczególne panele alergiczne:
- Badana jest krew pod kątem stężenia przeciwciał IgE dla konkretnych alergenów, inaczej stężenia swoistych przeciwciał tzw. immunoglobulin klasy E (IgE).
- Test wskazuje na obecność lub brak specyficznych przeciwciał IgE przeciwko wybranym alergenom
- Szeroki zakres badań – od 10 do 30 alergenów z podziałem na panele pokarmowe, wziewne i mix.
- Wynik badania od 5 do 10 roboczych.
- Kurier w cenie badania dostarczy do Ciebie zestaw do samodzielnego pobrania i odbierze go po zamówieniu na stronie.
- Badanie jest wykonywane z próbki krwi
Atopowe zapalenie skóry u dziecka – leczenie
Proces leczenia atopowego zapalenia skóry jest dość długi i niełatwy. Istnieją niestety tylko niewielkie szanse na całkowite pozbycie się choroby.
W leczeniu AZS najważniejsze jest odpowiednie pielęgnowanie skóry. Osoby chore powinny stosować różnego rodzaju preparaty i kosmetyki przeznaczone dla skóry atopowej. Odpowiednia pielęgnacja musi być stosowana w okresie zaostrzenia, jak i wyciszenia objawów. Niewskazane jest stosowanie w pielęgnacji mydeł, ponieważ mogą uszkodzić warstwę lipidową skóry. Polecane są preparaty z selernicą, awentramidami, rabarbarem dłoniastym oraz rumiankiem.
Osoba chora na atopowe zapalenie skóry musi także unikać czynników drażniących. Powinna ona posiadać w szafie ubrania lekkie i przewiewne np. wykonane z bawełny. W jej szafie nie powinny znaleźć się ubrania m.in. z wełny czy z flaneli.
Istotne jest także dobieranie temperatury wody do kąpieli. Powinna ona wynosić 35-37°C. Czas kąpieli również należy dostosować – powinien on wynosić około 5 minut. Dłuższe kąpiele mogą wysuszać atopową skórę.
W leczeniu AZS stosuje się także fototerapię oraz leczenie farmakologiczne w formie miejscowego podawania glikokortykosteroidów.