Celiakia u dzieci – jakie daje objawy?

Celiakia u dzieci, Celiakia u dziecka

Celiakia inaczej nazywana chorobą trzewną to trwała nietolerancja glutenu czyli białka zbóż (pszenica, żyto, owies, jęczmień) obecnego w większości produktów. Choroba polega na wytwarzaniu pod wpływem glutenu przeciwciał przez organizm dziecka, które niszczą kosmki jelitowe, przez co przyswajanie składników odżywczych jest bardzo utrudnione.

Celiakia u dziecka – najczęstsze objawy

Objawy celiakii są zależne od wieku chorego dziecka oraz stopnia zaawansowania choroby. U niemowląt najczęściej objawia się ona poprzez ból brzucha, biegunki oraz brak apetytu. Z kolei starsze dzieci z celiakią borykają się z:

  • Bólem brzucha
  • Wzdęciami
  • Biegunką
  • Zaparciami
  • Nawracającymi aftami w jamie ustnej
  • Brakiem apetytu
  • Wysypkami skórnymi
  • Trudnościami z koncentracją

Dzieci z celiakią są też często bardzo niskie i wolniej przybierają na wadze. Cechuje je także zbytnia nadpobudliwość lub przeciwnie – apatia. U nastolatek może pojawić się również nieregularne miesiączkowanie.


badania na nfz dziecibadania na nfz dzieci

WAŻNE: Przed zaplanowaniem badania genetycznego dla dziecka w ramach NFZ, prosimy o kontakt telefoniczny w celu sprawdzenia dostępności, ponieważ limity na badania mogą być już wyczerpane.

Objawy celiakii u dzieci najczęściej pojawiają się stopniowo. Bardzo często jest to także choroba ukryta, której bardziej charakterystyczne objawy pojawiają się dopiero w życiu dorosłym.

Przede wszystkim w pierwszej kolejności powinno się zbadać dzieci:

  • Dzieci powyżej 3 roku życia z charakterystycznymi objawami celiakii
  • Jeżeli pierwszego stopnia osób mają celiakię – rodzice, rodzeństwo 
  • Każde dziecko z towarzyszącym zaburzeniem autoimmunologicznym lub innym schorzeniem, zwłaszcza cukrzycą typu 1, autoimmunologiczną chorobą tarczycy, autoimmunologiczną chorobą wątroby, zespołem Downa, zespołem Turnera, zespołem Williamsa i selektywnym niedoborem immunoglobuliny A (IgA)

Dodatkowe wskazania do wykonania badań:

  • Występowanie niespecyficznych objawów o trudnej do wyjaśnienia przyczynie
  • Wątpliwości diagnostyczne – niejasne wyniki badań w kierunku problemów gastrycznych czy skórnych
  • Dzieci mające problem z ciągłymi niedoborami witamin i minerałów w organizmie, anemią itp.

Celiakia zamow banerceliakia zamow baner mob

Celiakia u dzieci – czym grozi?

Nieleczona celiakia u dzieci może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych. Działający toksycznie na chorego gluten prowadzi do zaniku kosmków jelita cienkiego, czyli małych wypustek błony śluzowej, które odpowiadają za wchłanianie składników odżywczych. Objawy celiakii mogą dotyczyć całego organizmu – najczęściej to problemy na tle gastrycznym i skórnym, często choremu towarzyszy także ogólne osłabienie i zmęczenie, spadek wagi, łysienie, anemia czy problemy z zajściem w ciążę.

Celiakia to choroba o podłożu genetycznym, więc może zostać odziedziczona. Jej objawy pojawiają się więc po zjedzeniu produktów zawierających zboża np. chleba czy makaronu. Choroba ta może wyrządzić w organizmie dziecka wiele szkód np. uszkodzić jelita, dlatego bardzo ważne jest jej wczesne zdiagnozowanie.

Diagnostyka celiakii u dzieci – jak wygląda?

Jeśli podejrzewamy, że nasze dziecko cierpi na celiakię, to powinniśmy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem oraz wykonać odpowiednie badania. W celu potwierdzenia bądź wykluczenia celiakii wykonuje się testy genetyczne, badania serologiczne, a także biopsję jelita. Jakie testy najlepiej wybrać? Dla dziecka z pewnością najbardziej komfortowe będą badania genetyczne, ponieważ są one w 100% bezpieczne i bezbolesne. Aby wykonać badanie wystarczy pobrać jedynie wymaz z policzka. Badanie genetyczne w kierunku celiakii pozwoli wykluczyć chorobę po jednym badaniu! Analizowane są bowiem geny odpowiedzialne za występowanie choroby, ich brak oznacza, że dziecko nie jest, ani w przyszłości nie będzie chorowało na celiakię.

Celiakia u dziecka banerceliakia u dziecka mob

Jakie badania na celiakię można wykonać u dziecka?

Ważne informacje na temat genetycznego badania na celiakię:

  • Jedyny pewny sposób, dzięki któremu można wykluczyć celiakię.
  • Test można wykonać nawet w trakcie diety bezglutenowej.
  • Badanie jest bezbolesne i proste do wykonania.
  • W części sytuacji pozwala uniknąć biopsji jelita.
  • Daje ważną informację dla rodziny, ponieważ celiakia może być dziedziczona.
  • Pacjent otrzymuje bezpłatne zalecenia dietetyczne oraz lekarskie.
  • Pozwala uniknąć poważnych konsekwencji, takich jak m.in. niepłodność czy nowotwory.
  • Pewna diagnoza na całe życie, wynik ujemny to pewność, że celiakia Ci wcale nie grozi.
  • Test jest całkowicie bezpieczny nawet dla małych dzieci.

Celiakia jest chorobą o podłożu genetycznym i można na nią zachorować, jedynie posiadając przynajmniej jeden z genów: HLA-DQ2,2 HLA-DQ2,2 HLA-DQ8. Badanie genetyczne jest również jedynym badaniem, które w pełni może wykluczyć celiakię i wychodzącym wiarygodnie niezależnie od czynników zewnętrznych, takich jak wczesne stadium choroby, dieta bezglutenowa czy wiek.


Badania serologiczne w kierunku celiakii

W przypadku dzieci sposobem badania w kierunku celiakii jest sprawdzenie charakterystycznych przeciwciał w klasie IgA. Jest to badanie, które potwierdza lub wyklucza aktywność i stopień zaawansowania celiakii. Zwykle oznacza się stężenie dwóch z trzech dostępnych przeciwciał:

  • przeciwko transglutaminazie tkankowej (tTG),
  • przeciwko deaminowanemu peptydowi gliadyny (DGP)
  • przeciwko endomysium mięśni gładkich (EmA)

Ważne żeby badanie zawierało także ogólny poziom IgA, aby upewnić się, że dziecko wytwarza wystarczającą ilość tego przeciwciała by móc stwierdzić, że wynik testu na celiakię był dokładny.

Pakiet Zdrowe JelitaPakiet Zdrowe Jelita

Dowiedz się więcej: Pakiet zdrowe jelita

Badania krwi na celiakię wymagają, aby osoba badana była na diecie zawierającej gluten, aby były dokładne – około 6 tygodni.

Badania serologiczne celiakii wykonuje się przede wszystkim w tych trzech sytuacjach:

  • jako badanie diagnostyczne u osób z podejrzeniem celiakii w celu potwierdzenia aktywności choroby i jej zaawansowania –wykonanie badania jest szczególnie przydatne w przypadku posiadania pozytywnego wyniku badania genetycznego – podwyższony poziom przeciwciał pozwala lekarzowi na postawienie dokładnej diagnozy i potwierdzenie celiakii.
  • profilaktycznie jako badanie przesiewowe osób o zwiększonym ryzyku zachorowania na celiakię (np. u krewnych I stopnia, chorych z niedoborem immunoglobuliny A, cukrzycą typu 1 itd.).
  • w ramach oceny przestrzegania diety bezglutenowej – w tym przypadku szczególnie przeciwciała przeciwko gliadynie są dobrym markerem wskazującym na obecność glutenu w diecie.

Leczenie celiakii u dzieci – jak wygląda?

Celiakia to trwała nietolerancja glutenu, zatem jedynym sposobem, aby pozbyć się objawów jest przejście na dietę bezglutenową. Tylko wyeliminowanie z diety glutenu pozwoli odbudować zniszczone kosmki jelitowe oraz uchroni dziecko przed niebezpiecznymi powikłaniami. Jednak przed zastosowaniem diety bezglutenowej u dzieci należy bezwzględnie skonsultować się z lekarką lub dietetyczką, która pomoże ułożyć odpowiednią dietę tak, aby dostarczyć komplet składników odżywczych.

4/5 - (7 głosów / głosy)

Nietolerancja glutenu badania i nie tylko – dowiedz się więcej:

Wszystkie artykuły
Back to Top
Zadzwoń