Bóle brzucha – co może być przyczyną?
Bóle brzucha mogą być sygnałem, że nie tolerujesz glutenu czyli białka zawartego w zbożach lub laktozy – cukru mlecznego. To jedne z najczęściej występujących nietolerancji pokarmowych. Większość pacjentów wykonujących u nas pakiet badań “zdrowe jelita” z powodu dręczących ich problemów ze strony układu pokarmowego uzyskuje pozytywny wynik testu genetycznego czyli taki, który stwierdza predyspozycje genetyczną do nietolerancji glutenu lub laktozy. Dzięki temu, że wykonali badania mogą jednak wprowadzić odpowiednią dietę, aby odzyskać radość życia, pewność siebie oraz uwolnić się od dręczących dolegliwości.
Wzdęcia i biegunki – czy stoi za tym celiakia?
Wzdęcia, biegunki lub zaparcia mogą być kolejnym sygnałem, że możesz chorować na celiakię. Celiakia polega na nieprawidłowej odpowiedzi immunologicznej na gluten, czyli białko najpopularniejszych zbóż. Jeśli chorujesz i spożyjesz ten składnik, wytwarzają się przeciwciała atakujące wypustki w jelicie cienkim – kosmki jelitowe. Ich rolą jest wchłanianie substancji odżywczych.
Z tego powodu w jelitach – nazywanych „drugim mózgiem człowieka” – toczy się stały stan zapalny. Co więcej, degradacja kosmków jelitowych uniemożliwia poprawne przyswajanie różnych składników z jedzenia czy lekarstw lub suplementów. To powoduje nie tylko niedożywienie i niedobory, ale też mniejszą skuteczność prowadzonych terapii.
Problemy gastryczne (biegunki, bóle brzucha, wzdęcia, zaparcia, mdłości, wymioty) wiążą się z celiakią pełnoobjawową i są najbardziej charakterystycznymi objawami tej choroby. Jeśli u Ciebie występują, tym bardziej warto się przebadać w kierunku trwałej nietolerancji glutenu i dzięki temu zyskać szansę na szybkie pozbycie się przykrych dolegliwości. Ten typ choroby dotyczy przede wszystkim dzieci, osób starszych i kobiet w ciąży. Podobne symptomy mogą występować jednak u wszystkich chorych.
Co jeszcze może powodować nieleczona celiakia? Często objawy są nieoczywiste. Pojawiają się np. afty, bóle głowy, przewlekłe zmęczenie, problemy skórne, suche włosy, anemia, spadek libido, bladość, łupież, osteoporoza czy astma. Celiakia może wywoływać też depresję, poronienia, niepłodność czy nawet nowotwory
Biegunki, wzdęcia – czy za nie może być też odpowiedzialna nietolerancja laktozy?
Nietolerancję laktozy ma nawet co trzeci Polak (37% osób). Niewiele osób jednak wie, że może ona prowadzić nie tylko do bólu brzucha czy wzdęć ale też do astmy, zapalenia stawów czy osteoporozy. Większość osób ma zapisaną nietolerancję laktozy z genach. Jeśli u Ciebie również tak jest z wiekiem będziesz coraz gorzej przyswajał ten cukier mleczy dlatego powinieneś ograniczyć jego spożycie, aby nie narażać się na bóle brzucha, wzdęcia, biegunki oraz inne powikłania. Co jeśli test genetyczny nie wykaże nietolerancji laktozy, a Ty jednak źle się czujesz po produktach mlecznych? To bardzo dobra wiadomość ponieważ prawdopodobnie Twoja nietolerancja laktozy jest tylko objawem stanu zapalnego w jelitach lub innej choroby. Jeśli ją wyleczysz będziesz mógł na nowo powrócić do spożywania produktów mlecznych.
Czasem okazuje się, że za nietolerancję laktozy odpowiada celiakia, wtedy nietolerancja laktozy jest odwracalna. Czemu tak się dzieje? Nieleczona celiakia prowadzi do zaników jelitowych, uszkodzone zostają również rąbki szczoteczkowe w jelicie – które odpowiada za produkcję enzymu odpowiedzialnego za “trawienie” laktozy. Nazywanie jest to wówczas wtórną nietolerancją laktozy, która jest odwracalna. W takiej sytuacji jeśli zdiagnozujesz celiakię, będziesz stosował dietę bezglutenową, jelita się odbudują a produkcja enzymu laktazy wróci do normy i wróci tolerancja na produkty mleczne zawierające laktozę.
Tylko badanie genetyczne jest w stanie wykazać czy to nietolerancja laktozy stała czy odwracalna spowodowana inną choroba. Test wodorowy czy parokrotny pomiar glukozy we krwi po doustnym podaniu laktozy nie wykażą typu nietolerancji.
Kiedy w szczególności powinieneś wykonać pakiet badań na celiakię lub nietolerancję laktozy?
- Jeśli ręczą Cię dolegliwości ze strony układu pokarmowego takie jak biegunki, bóle brzucha, wzdęcia czy zaparcia o niewyjaśnionej przyczynie
- Jeśli ktoś w Twojej rodzinie choruje na celiakię lub nietolerancję laktozy
- Jeśli masz Hashimoto lub inną chorobę autoimmunologiczną albo cukrzycę typu I
- Jeśli zauważyłeś, że Twoje dolegliwości nasilają się po zjedzeniu produktów zawierających gluten np. pieczywa oraz produktów mlecznych
- Jeśli towarzyszy Ci ciągłe uczucie zmęczenia lub złe samopoczucie
- Jeśli masz problemy skórne
Bóle brzucha – które badania na celiakię dają pewny wynik?
Najskuteczniejszym badaniem jest test DNA na celiakię – tylko to badanie jest w stanie wykluczyć chorobę raz na całe życie (ponieważ celiakia jest chorobą uwarunkowaną genetycznie i nie możemy na nią zachorować bez posiadania przynajmniej jednego z genów: DQ2,2 DQ2,5 DQ8). Jeśli analiza wykaże choć jeden gen związany z celiakią, wówczas diagnostykę należy poszerzyć o badania przeciwciał z krwi. W większości przypadków oba te badania powinny być wystarczające do rozpoznania choroby.
Co ważne: diagnozy celiakii nie da się postawić za pomocą jednego badania. Z tego powodu diagnostykę należy rozpocząć od genetyki, aby w razie czego, już na samym początku drogi, móc w pełni wykluczyć celiakię i uniknąć błędu diagnostycznego. Inne badania na celiakię, takie jak badanie przeciwciał z krwi (badania serologiczne) czy biopsja jelitowa, mają pewne ograniczenia. Z tego powodu nie mogą wykluczyć choroby. Dowiedz się więcej>>
Badania przeciwciał (serologiczne) ograniczenia |
Biopsja z pobraniem wycinków z dwunastnicy ograniczenia
|
- niektórzy chorzy nie wytwarzają przeciwciał
- nie wykażą wczesnego etapu choroby
- mogą wyjść fałszywie ujemne przy diecie bezglutenowej lub ograniczającej czy przyjmowaniu leków immunosupresyjnych
- wynik badania może być fałszywie pozytywny u osób z chorobami wątroby czy przy silnej infekcji
|
- nie wykaże wczesnego etapu choroby
- może wyjść fałszywie ujemne przy diecie bezglutenowej czy ograniczającej gluten
- nie pozwala stwierdzić, jaka jest przyczyna zaniku kosmków jelitowych; poza celiakią zmiany mogą wynikać np. z wrzodziejącego zapalenia jelit czy choroby Leśnioweskiego-Crohna
|
Badanie na celiakię – co zawiera?
- Badanie genów: HLA-DQ2,2; HLA-DQ2,5; HLA-DQ8 (podjednostki α i β).
- Wynik w 7 dni roboczych (od momentu dotarcia próbek do laboratorium).
- Pisemne zalecenia lekarskie i dietetyczne do wyniku.
- Przykładowe menu bezglutenowe do pozytywnego wyniku.
- Gwarancja na próbki – co daje 100% pewność wyniku.
- Obsługa kurierska w obie strony w cenie badania na terenie Polski.
- Darmowa wysyłka zestawu do badania za granicę.
Źródła:
[1] Pawlaczyk, S. Milewska, A. Rokowska-Waluch, K. Korzeniowska, Leczenie dietetyczne w celiakii i opryszczkowatym zapaleniu skóry, „Farmacja Współczesna” 2012, 5, s. 10.
[2] D. Satora, K. Bochen, A. Prystupa, J. Pietraszek-Mamcarz, J. Mosiewicz, J. Schabowski, Celiakia – choroba nie tylko dziecięca, „Family Medicine & Primary Care Review” 2011, 13, 1.)
Dowiedz się więcej: